Οι θεραπείες αντιγήρανσης και ανανέωσης του προσώπου αποτελούν ένα βασικό και γρήγορα εξελισσόμενο αντικείμενο της σύγχρονης Κοσμητικής Δερματολογίας. Σκοπός τους είναι να προλάβουν και να αναστρέψουν, κατά το δυνατό, τις συνέπειες, τόσο της ενδογενούς (χρονογήρανσης), όσο και της εξωγενούς (κυρίως φωτογήρανσης) γήρανσης του δέρματος, αλλά και γενικότερα να ανανεώσουν και να βελτιώσουν το δέρμα του προσώπου. Κοινό χαρακτηριστικό των σύγχρονων θεραπειών είναι ότι είναι ελάχιστα επεμβατικές, πολύ αποτελεσματικές και ταυτόχρονα εξαιρετικά ασφαλείς. Δεν δημιουργούν προβλήματα και ενοχλήματα κατα την εφαρμογή τους, ουτε απαιτούν ιδιαίτερο χρόνο αποθεραπείας, έτσι το άτομο που υποβάλεται σε αυτές μπορεί να επιστρέψει άμεσα στην εργασία του και στις καθημερινές του υποχρεώσεις. Οι διαθέσιμες θεραπείες μπορούν να χρησιμοποιηθούν μεμονωμένα ή σε συνδυασμό, ταυτόχρονα ή διαδοχικά. Ο σχεδιασμός της αντιμετώπισης κάθε ξεχωριστής περίπτωσης πρέπει να εξατομικεύεται, ανάλογα με τις ανάγκες (όπως τις αντιλαμβάνεται το ενδιαφερόμενο άτομο) και ανάλογα με τα προβλήματα (όπως τα αναγνωρίζει ο ειδικός ιατρός). Δεν υπάρχει κάποιο κατώτερο ηλικιακό όριο για την εφαρμογή τους, ούτε δημιουργούν κάποα μορφή “εξάρτησης” από αυτές. Το άτομο μπορεί να τις διακόψει όποτε επιθυμεί, επανερχόμενο σε κατάσταση καλύτερη από εκείνη, αν δεν τις είχε χρησιμοποιήσει ποτέ. Οι περισσότερες από τις θεραπείες αυτές χρησιμοποιούνται ήδη αρκετά χρόνια διεθνώς, ώστε να έχει αποκτηθεί μεγάλη εμπειρία.
Οι πιο δημοφιλείς θεραπείες ανανέωσης του προσώπου, που δεν απαιτούν την χρήση μηχανημάτων και συσκευών, είναι η βουτυλινική τοξίνη, τα ενέσιμα εμφυτεύματα, οι μεσοθεραπείες και τα χημικά πήλινγκ.
Η βουτυλινική τοξίνη (Botox, Dysport) εφαρμόζεται με μικροενέσεις σε συγκεκριμένα σημεία στο πρόσωπο, προκαλώντας παροδική, επιλεκτική αδρανοποίηση μυών του προσώπου, που σχετίζονται με την εκφραστικότητα. Έτσι καταργούνται προσωρινά κάποιες άσκοπες κινήσεις στο πρόσωπο, που απλώς ρυτιδώνουν το δέρμα.
Botox μέτωπο
Χρησιμοποιείται κυρίως για την εξάλειψη δυναμικών ρυτίδων “έκφρασης,” στο άνω μισό του προσώπου, δηλαδή στο μέτωπο, μεσόφρυο, μάτια (“πόδι της χήνας”). Μπορεί να χρησιμοποιηθεί επιλεκτικά και στο κάτω μισό του προσώπου (ρυτίδες “καπνιστού”, ρυτίδες “πικρίας” κ.α.). Το αποτέλεσμα (εξαφάνιση των ρυτίδων) είναι εμφανές μέσα σε μια εβδομάδα και διαρκεί 6-12 μήνες.
Υαλουρονικό οξύ σε ρινοπαρειακές αύλακες
Η δράση της είναι και προληπτική, στις θέσεις που δεν έχουν δημιουργηθεί ακόμη ρυτίδες, ενώ με τον καιρό το άτομο “ξεχνά” ορισμένες άσκοπες κινήσεις έκφρασεις (όπως την ρυτίδωση του μετώπου) και το αποτέλεσμα ενισχύεται. Οι ανεπιθύμητες ενέργειες είναι σπανιότατες (π.χ. πτώση βλεφάρου) και σχετίζονται με κακή εφαρμογή ή ανατομική ιδιαιτερότητα. Ήπιος πόνος κατά την ένεση ή κάποιο μικροαιμάτωμα μπορεί μόνο να παρατηρηθούν. Αντενδείξεις δεν υπάρχουν, εκτός από ιστορικό σοβαρού αυτοάνοσου νοσήματος ή γνωστής αλλεργίας στην συγκεκριμένη ουσία.
Υαλουρονικό Οξύ
Από τα ενέσιμα εμφυτεύματα, το πιο ευρέως χρησιμοποιούμενο είναι το υαλουρονικό οξύ. Υπάρχουν διάφοροι τύποι υαλουρονικού που επιλέγονται ανάλογα με το είδος της εφαρμογής. Πρόκειται για βιολογικά αδρανές, συνθετικό υλικό, με το οποίο μπορεί να επιτευχθεί το επιλεκτικό “γέμισμα” περιοχών του δέρματος. Το υλικό ενίεται με λεπτή βελόνη σε ρυτίδες, αυλακώσεις, ή περιοχές που χρειάζονται ενίσχυση σε όγκο, όπως τα χείλη, τα ζυγωματικά ή οι κρόταφοι, και με τον όγκο του, συν το νερό που συγκρατεί, δημιουργεί την επιθυμή διόγκωση. Οι πιο συχνές χρήσεις είναι: το “γέμισμα” των ρινοπαρειακών αυλακών, των κάθετων ρυτίδων του άνω χείλους (“ρυτίδες καπνιστού”), του μεσοφρύου, ρυτίδων του μετώπου, βελτίωση του περιγράμματος των χειλιών, ανύψωση της γωνίας των χειλιών, ενίσχυση του όγκου των χειλιών, ενίσχυση των ζυγωματικών (“μήλα”) ή των κροτάφων κ.α.. Το αποτέλεσμα είναι άμεσο και η διάρκεια του φθάνει ή ξεπερνά τον ένα χρόνο. Οι ανεπιθύμητες ενέργειες είναι σπάνιες (κοκκιώματα,νέκρωση από εμβολή αγγείου) και οφείλονται σε ιδιοσυγκρασία ή κακή εφαρμογή. Κατά την εφαρμογή, ο πόνος είναι ανεκτός (μπορεί όμως να προηγηθεί τοπικά αναισθησία) και το οίδημα είναι αναπόφευτο, αλλά ήπιο και προσωρινό.
Μεσοθεραπεία
Η μεσοθεραπεία είναι ένα είδος θεραπείας, στο οποίο αποδίδονται στο δέρμα δραστικές ουσίες, μέσω πολλαπλών ενδοδερμικών ενέσεων, παρακάμποντας τον φυσιολογικό φραγμό του δέρματος. Κατά αυτό τον τρόπο, η δράση των αποδιδόμενων ουσιών ενισχύεται και γίνεται περισσότερο αποτελεσματική. Στη μεσοθεραπεία μπορεί να χρησιμοποιηθούν υαλουρονικό οξύ, βιταμίνες, λευκαντικοί παράγοντες, ορός του ίδιου του ατόμου, πλούσιο σε αιμοπετάλια πλάσμα (PRP) κ.α.. Ανάλογα με τις ουσίες που περιέχονται στο διάλυμα της μεσοθεραπείας, το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα μπορεί να είναι ενυδάτωση, λάμψη, σύσφιγξη, αντιγήρανση, λεύκανση του δέρματος. Η μεσοθεραπεία εφαρμόζεται σε επαναλαμβανόμενες συνεδρίες ανά 1-4 εβδομάδες. Δεν έχει αντενδειξεις και ανεπιθύμητες ενέργειες.
Τα χημικά πήλινγκ είναι μια μέθοδος προκλητής ανανέωσης του δέρματος με την χρήση χημικών ουσιών. Οι ουσίες αυτές είναι κατά κανόνα οξέα (α-υδροξυοξέα, β-υδροξυοξέα, γλυκολικό, σαλικυλικό, τριχλωροξεικό κ.λπ.), ορισμένα των οποίων είναι φυτικής προέλευσης (π.χ. οξέα φρούτων). Ανάλογα με την ισχύ τους διακρίνονται σε ασθενή, μέτρια και ισχυρά. Όταν εφαρμόζονται στο δέρμα, διαλύουν χημικά τους συνδέσμους μεταξύ των κυττάρων, προκαλώντας αποκόλληση λιγότερων ή περισσότερων (ανάλογα με την ισχύ τους και τη διάρκεια εφαρμογής) στιβάδων της επιδερμίδας ή και ολόκληρης της επιδερμίδας. Κατα αυτό τον τρόπο, απομακρύνεται η επιδερμίδα που παρουσιάζει ατέλειες (λεπτές ρυτίδες, ατροφικές ουλές, κηλίδες, πανάδες) και διεγείρεται η φυσιολογική αναγέννηση της επιδερμίδας. Χρησιμοποιούνται για την ανανέωση του προσώπου, την βελτίωση ουλών ακμής, την θεραπεία ηλιακών κηλίδων και του μελάσματος (πανάδες). Τα αθενή οξέα εφαρμόζονται σε επαναλαμβανόμενες συνεδρίες ανά 2-4 εβδομάδες, ενώ τα ισχυρά οξέα εφαρμόζονται εφάπαξ. Κατά την εφαρμογή υπαρχει αίσθημα καύσου και εμφανίζεται ερύθημα του προσώπου που διαρκεί λίγες ημέρες και ακολουθείται από απολέπιση του δέρματος. Μέχρι την υποχώρηση του ερυθήματος, το άτομο πρέπει να προστατεύεται από την έκθεση στον ήλιο. Στις ανεπιθύμητες ενέργειες περιλαμβάνονται το χημικό έγκαυμα και παροδικές δυσχρωμίες. Γενικά, η εφαρμογή τους είναι ασφαλής και αποτελεσματική στα χέρια του ειδικού ιατρού.